3.23 လွင်ႈငိူင်ႉဝႄႈ

                ၸဝ်ႈသၢႆမိူင်းဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ၸိုဝ်ႈပႃႇရၵူႇ ၾၢႆႇၶူးမေႃလူင်ၵေႃႉ႞ ၼႂ်းမိူင်းယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃးဝၼ်း႞ မၼ်းၵႂႃႇတူၺ်းႁူင်းႁဵၼ်းၵႃႈတီႈဝၢၼ်ႈ႞၊ လႆႈႁၼ်လႅင်ထိပ်ႇၼမ်ၼႃႇလႄႈ မၼ်းၸင်ႇဝႃႈ ၼွၵ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းသူၼႆႉ မီးလႅင်ထိပ်ႇၼမ်တႄႉတႄႉၼေႃ။

ၵုရုလူင် ႁူင်းႁဵၼ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇဝႃႈ “ၸႂ်ႈၶႃႈယဝ်ႉ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ လႅင်ထိပ်ႇၼမ်တႄႉတႄႉ၊ ဢွၼ်တၢင်းမိူဝ်ႈလႅင်ထိပ်ႇပႆၼမ်ၼၼ်ႉ၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ၶဝ်ၵမ်ႈၽွင်ႈ လႆႈပႆမႃးၶၢဝ်းယၢဝ်းတႄႉတႄႉ။

သၢႆမိူင်း။         ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်ဢိူၺ်း ပႆတိၼ်မႃးတင်းၶီႇလႅင်ထိပ်ႇမႃးၼႆႉ     ဢၼ်လႂ်ၸဵဝ်းႁွတ်ႈ?။

လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ ။ ၶီႇလႅင်ထိပ်ႇ ၸဵဝ်းႁွတ်ႈသေပႆမႃးဢေႃႈ။

သၢႆမိူင်း။         ။ ဢိူဝ်ႈၸႂ်ႈယဝ်ႉ ၶီႇလႅင်ထိပ်ႇၼႆႉ ႁွတ်ႈၵေႃႈၸဵဝ်းႁွတ်ႈ ၸႂ်ႁဝ်းၵေႃႈမူၼ်ႈတႄႉတႄႉၼေႃ။

ၵုရု။                 ။ လွင်ႈၵႂႃႇလွင်ႈမႃးတႄႉ ၸဵဝ်းႁွတ်ႈယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁဝ်းၶႃႈသမ်ႉမႆႈၸႂ်ၸွမ်းၶဝ်၊ ၵူဝ်မႃးၺႃးၽေးၺႃးၸဵပ်းၵၢင်တၢင်းၵွႆးယဝ်ႉ။

သၢႆမိူင်း။         ။ သူဢမ်ႇသွၼ်ပၼ်ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ လွင်ႈငိူင်ႉဝႄႈၼႄႇ?။

ၵုရု။                 ။ ဢမ်ႇပႆႇသွၼ်ၶႃႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးႁဝ်းသွၼ်ပၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၸိုင် တေလီတႄတႄႉၶႃႈၼေႃ၊ ပေႃးလုၵ်ႇဢွၼ်ႇလႆႈႁူႉပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ ဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉ၊ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႈတေၸူမ်းတႄႉတႄႉ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ၶဝ်ဢိူၺ်း ထွမ်ႇလီလီ ၵဝ်တေလၢတ်ႈၼႄသူ လွင်ႈပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ လွင်ႈငိူင်ႉဝႄႈ မိူဝ်ႈၵႂႃႇၸွမ်းတႃႈၸွမ်းတၢင်း မီးသီႇပိူင်ဢိူဝ်ႈ။

1. ငဝ်ႈပိုင်းဢၼ်ငိူင်ႉဝႄႈၼႆႉ တေလႆႈတူၺ်းတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတင်းတူဝ်ပိူၼ်ႈ ၸိူဝ်းပႆၵႂႃႇၸွမ်းတၢင်းၼၼ်ႉဢိူဝ်ႈ။ တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ်တူၺ်း၊ တေလႆႈတူၺ်းလွင်ႈဝႆးလွင်ႈထိူင်း၊ ၼင်ႇႁိုဝ်ပိူၼ်ႈပေႃးတေဢမ်ႇလႆႈတုၵ်ႉၶၵွပ်ႈႁဝ်း၊ ပိူၼ်ႈၵေႃႈႁႂ်ႈပေႃးလႆႈၵႂႃႇငၢႆႈ၊ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵေႃႈႁႂ်ႈပေႃးလႆႈၵႂႃႇငၢႆႈၼၼ်ႉဢိူဝ်ႈ။

မိူဝ်ႈႁဝ်းၶီႇၵႃး ၶီႇလႅင်ၵႂႃႇ ဝႆးဝႆးၼၼ်ႉလႂ်၊

မိူဝ်ႈႁဝ်းတေငႅၵ်းၽၢႆႇသၢႆႉၽၢႆႇၶႂႃၼၼ်ႉလႂ်၊

မိူဝ်ႈႁဝ်းတေၵိုင်ႉၵၢင်ႉၵိုတ်းၵမ်းလဵဝ်ၼၼ်ႉလႂ်၊

ၸိူဝ်းၼႆႉတေလႆႈၾၢင်ႉသတိဝႆႉတႃႇသေႇ၊ ၵူဝ်ၵႂႃႇၽႃႇၺႃးၵူၼ်းလႂ် သတ်းလႂ် ပႃႈၼႃႈႁဝ်းၼၼ်ႉဢိူဝ်ႈ။ လွင်ႈငိူင်ႉဝႄႈမိူၼ်ၼင်ႇလၢတ်ႈၼႄမႃးၼႆႉ ၵႃႈပဵၼ်ၵူၼ်းၶီႇၵႃး၊ ၶီႇလေႃႉ၊ ၶီႇလႅင်၊ ၵူၼ်းပႆတိၼ်လႂ် လီလႆႈႁူႉဝႆႉႁင်းၽႂ်ႁင်းမၼ်းယူႇ။

လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႉ႞သမ်ႉထၢမ်

လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ ။ မိူဝ်းႁဝ်းၶႃႈမႃးႁူင်းႁဵၼ်းၼၼ်ႉ သင်ၺႃးမိူဝ်ႈတေငႅၵ်းၽၢႆႇသၢႆႉလႄႈ ၼႂ်းတၢင်းၽၢႆႇသၢႆႉၼၼ်ႉ သမ်ႉမီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႉ႞ ႁဝ်းၶႃႈတေႁဵတ်းႁိုဝ်ငႅၵ်း?။

ၵုရု။         ။ ဝူၼ်ႉတူၺ်းၼႂ်းၸႂ်မႂ်းလီလီလူ၊ သင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႉၼၼ်ႉပဵၼ်ၼွင်ႉမႂ်း၊ မႂ်းတေႁဵတ်းႁိုဝ်ငႅၵ်း?။

လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ ။ ၵဝ်ၶႃႈတေၵိုတ်းဝႆႉ၊ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈၶႃႈႁဝ်း တေလူင်းၵမ်း႞ၶႃႈဢေႃႈ။

ၵုရု။         ။ ဢိူဝ်ႈဢၼ်မႂ်းလၢတ်ႈၼႆႉၸႂ်ႈယဝ်ႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းတင်းလၢႆၼၼ်ႉၵေႃႈ မႂ်းထုၵ်ႇလီဝႆႉမိူၼ်ၼင်ႇၼွင်ႉမႂ်းၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ ပေႃးတေဝႄႈတေၵိုတ်း၊ တေငႅၵ်းၽၢႆႇသၢႆႉ ၽၢႆႇၶႂႃၸိုင်၊ ထုၵ်ႇလီၶႆႈၸႂ်ပုၼ်ႈပိူၼ်ႈပႃးဢိူဝ်ႈ။

လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ ။ ပေႃးပဵၼ်ၼႆ မိူဝ်ႈတေငႅၵ်းၽၢႆႇသၢႆႉၽၢႆႇၶႂႃၼၼ်ႉ တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ်ၶႃႈ?။

ၵုရု။         ။ ဢိူဝ်ႈဢၼ်မႂ်းထၢမ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈမၢႆသွင်ယဝ်ႉ။

2. ပေႃးၶီႇလေႃႇၶီႇလႅင်ထိပ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉၸိုင်၊ မိူဝ်ႈတေငႅၵ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႂ်ႈငႅၵ်းၽၢႆႇသၢႆႉၵေႃႈ တေလႆႈၼႄမိုဝ်းၶွၼ်သၢႆႉ၊ ၶႂ်ႈငႅၵ်းၽၢႆႇၶႂႃၵေႃႈ တေလႆႈၼႄမိုဝ်းၶွၼ်ၶႂႃ- ပေႃးတေၵိုတ်းသမ်ႉ တေလႆႈယုၵ်ႉမိုဝ်းၼႄဢိူဝ်ႈ။

သင်ပဵၼ်လူတ်ႉၶိူင်ႈ ပဵၼ်ၵႃးၸိုင် ပေႃးတေငႅၵ်းၽၢႆႇသၢႆႉၵေႃႈ တေလႆႈၽုၺ်ႇၾႆးငႅၵ်းၾၢႆႇသၢႆႉ၊ ပေႃးတေငႅၵ်းၽၢႆႇၶႂႃၵေႃႈ တေလႆႈၽုၺ်ႇၾႆးငႅၵ်းၾၢႆႇၶႂႃ၊ ပေႃးတေၵိုတ်းသမ်ႉတေလႆႈယွမ်းတၢင်းဝႆးလူင်းသေၵွၼ်ႇ ၸင်ႇၵိုတ်း၊ ဢမ်ႇလီၵိုင်ႉၵၢင်ႉၵိုတ်းၵမ်းလဵဝ် ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈတေၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်လူတ်ႉၵႃး ဢၼ်မႃးၸွမ်းတၢင်းလင်ႁဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵိုင်ႉၵၢင်ႉၵိုတ်းလႆႈၸွမ်းႁဝ်းလႄႈ ၸၢင်ႈမႃးတမ်သႂ်ႇလူတ်ႉၵႃးႁဝ်း။

3. မိူဝ်ႈၵႂႃႇၸွမ်းတၢင်းၼၼ်ႉသမ်ႉ သင်ပဵၼ်လႅင်ထိပ်ႇ ထုၵ်ႇလီၵႂႃႇၸွမ်းၶၢင်ႈတၢင်း၊ သင်ပဵၼ်လူတ်ႇၶိူင်ႈ ပေႃႈဢမ်ႇၶီႇဝႆးၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီၵႂႃႇၸွမ်းၶၢင်ႈတၢင်း၊ ပေႃးၶီႇဝႆးၸင်ႇၵႂႃႇၼႂ်းတၢင်း။ 

လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ ။ ပေႃးၵႂႃႇဝႆးသမ်ႉတေလႆႈၵႂႃႇၼႂ်းတၢင်း၊ ပေႃးၵႂႃႇထိူင်း သမ်ႉတေလႆႈၸွမ်းႁိမ်းၾင်ႇတၢင်းၼႆႉ ၵွပ်ႈသင်ၶႃႈ?။

ၵုရု။         ။ ၼႆႉတႄႉၸွမ်းလူၺ်ႈၵူၼ်းၶီႇလေႃႉၶီႇၵႃးၶဝ်၊ မိူဝ်ႈတေၶီႇၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်မႃးပႂ်ႉႁိမ်းတၢင်းသေၸင်ႇၶီႇ၊ ပေႃးတေလူင်းၵေႃႈသမ်ႉလူဝ်ႇလူင်းႁိမ်းတၢင်း၊ လိူဝ်သေၼႆႉ လေႃႇလႂ်ၵႃးလႂ်ၵေႃႈ ပေႃးတေၵိုတ်း ၶဝ်လဵပ်ႈႁိမ်းတၢင်းသေၵိုတ်း၊ မိူဝ်ႈတေဢွၵ်ႇၵေႃႈလုၵ်ႉႁိမ်းတၢင်းသေဢွၵ်ႇ၊ ပေႃးႁဵတ်းၼႆ ၵႃးၾၢႆႇၼႃႈၾၢႆႇလင် ၸင်ႇဢမ်ႇၸၢင်ႈၽႃႇၵၼ်ဢိူဝ်ႈ။

4. ပိူင်႞ ပေႃးၶႂ်ႈပူၼ်ႉၸိူဝ်းထိူင်း ဢၼ်ၵႂႃႇၾၢႆႇၼႃႈႁဝ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈပူၼ်ႉၾၢႆႇၶႂႃ၊ ပေႃးပိူၼ်ႈၶႂ်ႈပူၼ်ႉႁဝ်းၵေႃႈ ႁဝ်းသမ်ႉတေလႆႈၸွမ်းၾင်ႇတၢင်းၾၢႆႇသၢႆႉသေ ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈပူၼ်ႉၾၢႆႇၶႂႃႁဝ်း ၼင်ႇၵဝ်ႇယဝ်ႉ။

လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ ။ မၢင်ပွၵ်ႈႁဝ်းၶႃႈလႆႈႁၼ်ၵူၼ်းသွင်ၵေႃႉၶီႇလႅင်ၵေႃႉလမ်းလမ်း ႁူမ်ႈၵၼ်ၵႂႃႇၸွမ်းတၢင်း၊ ပေႃးၵႃးမႃးၾၢႆႇလင်ၶဝ်၊ ၶဝ်သမ်ႉဝၢတ်ႈတၢင်းပၼ်၊ ၵေႃႉ႞ၵႂႃႇၾၢႆႇသၢႆႉ၊ ၵေႃႉ႞ၵႂႃႇၾၢႆႇၶႂႃ ၼႆႉၸွင်ႇတေၽိတ်းၶႃႈႁိုဝ်?။

ၵုရု။         ။ ၽိတ်းဢိူဝ်ႈ (ၵေႃႉႇဢၼ်ၵႂႃႇ ၾၢႆႇၶႂႃၼၼ်ႉ) လိူဝ်သေၽိတ်းယဝ်ႉ သမ်ႉလႆႈဝႃႈၵူၼ်းဢမ်ႇႁူႉသင်၊ ပေႃးဢမ်ႇသၢင်ႇထုၵ်ႇ ၵႃးယင်းၸၢင်ႈၽႃႇတၢႆဢိူဝ်ႈ။ သူတွင်းဝႆႉလီလီ ပေႃးထိုင်တၢင်းၽႄတီႈဢၼ်ႁၢၼ်ၶဝ်ပႂ်ႉၼႄမိုဝ်း ဢမ်ႇၼၼ် မီးၾႆးၼႄပၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းထုၵ်ႇလႆႈႁူႉၸွမ်းၵႂႃႇၸွမ်း ၼင်ႇဢၼ်ႁၢၼ်ၶဝ်ၼႄၼၼ်ႉဢိူဝ်ႈ။ ႁဵတ်းသင်လႄႈဝႃႈၼၼ် ပိူဝ်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ၶဝ်။ ပေႃးႁဝ်းပူၼ်ႉပႅၼ်ၵႂႃႇၸိုင် ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈႁဝ်းၽိတ်းယဝ်ႉလႄႈ ၶဝ်တေတီႉႁဝ်းဢိူဝ်ႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇလၢတ်ႈၼႄမႃးၸိူဝ်းၼႆႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်တေလႆႈတွင်းဝႆႉၵူႈၵေႃႉ။ ပေႃးသူႁူႉဝႆႉယဝ်ႉ သမ်ႉသိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄပိူၼ်ႈ ၸိူဝ်းဢၼ်ပႆႇႁူႉၼၼ်ႉႁႂ်ႈပေႃးလႅင်းၸႂ်၊ ႁဵတ်းၼႆ ပေႃးၵူၼ်းႁူႉပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈမၼ်းၼမ်မႃး သမ်ႉႁဵတ်းၸွမ်းၽဵၼ်ႈၽဵၼ်ႈၸိုင် ၵႂႃႇတၢင်းလႂ်ပႆတၢင်းလႂ်ၵေႃႈ ၸင်ႇတေဢမ်ႇမီးၽေးသင်ဢိူဝ်ႈ။

သၢႆမိူင်း။         ။ ဢိူဝ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်ဢိူၺ်း မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈလွင်ႈၶီႇလူတ်ႉ၊ ၵႃး၊ လႅင်ထိပ်ႇ လႄႈ လွင်ႈငိူင်ႉဝႄႈၼႆႉသူႁူႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃး မိူဝ်ႈဢမ်ႇမီးၵႃးလႅင်ထိပ်ႇသင် ပႆၸွမ်းၵၼ်မႃးၼၼ်ႉ၊ ပေႃးတေၶၢမ်ႈတၢင်း ယႃႇပေလႅၼ်ႈၶၢမ်ႈၵႂႃႇ ႁင်းၽႂ် ႁင်းမၼ်း၊ တေလႆႈယႆၵၼ် ယိပ်းမိုဝ်းၵၼ်သေၶၢမ်ႈၵႂႃႇလီလီ၊ ၸူဝ်ႈဢမ်ႇပႆႇၶၢမ်ႈတၢင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တူၺ်းၾၢႆႇသၢႆႉ ၾၢႆႇၶႂႃသေ ႁႂ်ႈၵေႃႇယႂ်ႇဢွၼ်ႁူဝ်ၶၢမ်ႈၵႂႃႇ၊ ႁဵတ်းၼႆၸင်ႇတေဢမ်ႇထူပ်းၽေးဢိူဝ်ႈ။

 

------------

ငဝ်ႈတိုၼ်း

ပပ်ႉႁဵၼ်းလိၵ်ႈတႆးၸၼ်ႉသၢမ်

ၶွမ်ႇမတီႇၶိုင်ပွင်ဢွၵ်ႇပပ်ႉႁဵၼ်းလိၵ်ႈတႆး

ၶရိတ်ႉ 1962 ၼီႈ

လိူၼ်မေႇ