3.31 ၵိူဝ်းလီတူဝ်ၵဝ်ႇ

မီးဝၼ်း႞ ၸဝ်ႈသၢႆမိူင်းၵႂႃႇတူၺ်းႁူင်းႁဵၼ်း၊ တီႈဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈ႞။ မၼ်းဝႃႈ မိူဝ်ႈၼႆႉႁဝ်းမႃး ၸိူင်ႉဝႆႉပွတ်း တၢင်းတီႈ႞လႄႈ၊ ၸင်ႇတူၵ်းလိုၼ်းၵႂႃႇ ဢိတ်း႞၊ လွင်ႈၼႆႉပဵၼ်ဢၼ်ယိၼ်းၼႅင်ၸႂ်တႄႉတႄႉ။

ၵုရုလူင်ႁူင်းႁဵၼ်းၼၼ်ႉၸင်ႇဝႃႈ ဢေႃႈ ၵႂၢမ်းဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇဝႃႈ ၸိူင်ႉဝႆႉၼႆၼႆႉ ပဵၼ်ၵႂၢမ်းဢၼ်ယဵၼ်ႇလီတႄႉ တႄႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ တူၺ်းသိူဝ်ႈၶိူဝ်းၸဝ်ႈ သမ်ႉၼုၵ်းၵူမ်ႇ ၼုၵ်းလိၼ်ဝႆႉတင်းတူဝ်၊ ပေႃးၼင်ႇၵႂၢႆးဢိူၵ်ႇၵူမ်ႇယဝ်ႉ။

သၢႆမိူင်း။ ။ ၸႂ်ႈယဝ်ႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈလႆႈမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွမ်းတၢင်းဢိတ်း႞ဢိူဝ်ႈ။

လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းၶဝ်ၵေႃႈ ၵိုတ်းမိုင်တူၺ်းသိူဝ်ႈၶူဝ်း ၸဝ်ႈသၢႆမိူင်းၼုၵ်းၵူမ်ႇ ၼုၵ်းလိၼ်ၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇထၢမ်

လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ ။ လႆႈမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်သင်ၶႃႈ?။

သၢႆမိူင်း။ ။ ၵၢၼ်လူင်တႄႉတႄႉၵေႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈၼင်ႇၵဝ်ႇ မိူဝ်ႈလုၵ်ႈတီႈႁိူၼ်းမႃးၼၼ်ႉ မူၼ်ႈမူၼ်ႈသိူဝ်း သိူဝ်းသေလႄႈမႃး၊ ၽိူဝ်ႇထိုင်မႃး ၼႂ်းၵၢင်ဝၢၼ်ႈသူၼႆႉ မၢၵ်ႇလေႃႉၵႃးမႃးၶမ်ဢုင်ဝႆႉ တင်းသီႇလုၵ်ႈ၊ ႁဵတ်းႁိုဝ်ၶိုင်ၵေႃႈ ဢမ်ႇဢွၵ်ႇလႆႈ၊ ယေႈႁေႃႈၵႃး ယေႈၶႅၼ်းဢဝ်မၢၵ်ႇလေႃႉမၼ်းၶမ်ဢုင် လိုၵ်ႉၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်း၊ တင်းႁိုင်မၼ်းပေႃးတေမီးၶိုင်ႈၸူဝ်ႈ မူင်းပၢႆဢိူဝ်ႈ၊ၵတ်ႉၵႃႈမီးလုၵ်ႈၸၢႆး မူႇၸုမ်းလုၵ်ႈသိူဝ်ၵေႃႉ႞ မႃးႁၼ်သေ ၸင်ႇၵႂႃႇႁွင်ႉၵူၼ်းၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ပႃးတင်းၸိူၵ်ႈယၢဝ်းလူင် မႃးမတ်ႉၵႃးဝႆႉ ၸိူဝ်းၸၼ်ၸိူၵ်ႈၵေႃႈၸၼ်၊ ၸိူဝ်းဢီးပၼ်ၵေႃႈဢီး၊ ဢမ်ႇၼိင်ႈဢမ်ႇသူၺ်ႈၵၼ်၊ ၶဝ်ထၢၼ်ႈပေႃးၼုၵ်းၵူမ်ႇၼုၵ်း လိၼ်ၵူႈၵေႃႉ ၵႃးၸင်ႇတေပူၼ်ႉဢုင်လႆႈဢိူဝ်ႈ။ ၵဝ်ၵေႃႈ လၢတ်ႈၵႂၢမ်းၶွပ်ႈၸႂ်ၸူးၶဝ်သေ သမ်ႉဝႃႈၵၢၼ်ဢၼ်သူမႃးၸွႆႈထႅမ်ၵဝ်ၼႆႉ ယဝ်ႉၵႂႃႇၶိုင်ႈ႞ယဝ်ႉ သမ်ႉယင်းၵိုတ်းၶိုင်ႈ႞ၵွၼ်ႇ။

လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႉ႞ ၸင်ႇၶိုၼ်းထၢမ်

လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ ။ ၵိုတ်းလွင်ႈၸိူဝ်ႉႁိုဝ်ၶႃႈ။

သၢႆမိူင်း ။ ။ ၵိုတ်းလွင်ႈမႄးႁႂ်ႈတၢင်းဢုင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပေႃးၶိုၼ်းလီမႃးဢိူဝ်ႈ။ ပေႃးသူဢမ်ႇမႄးလႄႈ ပႅတ်ႈဝႆႉႁဵတ်းၼႆၸိုင် လေႃႉလႂ် ဝူဝ်းၵႂၢႆးလႂ်ၵေႃႈ တေမႃၶမ်ဢုင်ၵႃႈၼႆႈဢိူဝ်ႈ။

လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ ။ ဝၢၼ်ႈႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ပေႃးၶၢဝ်းႁိုဝ်ႉတိုၼ်းပဵၼ်ၼႆၵူႈပီယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၵႂႃႇၵူၼ်းမႃးၵေႃႈ ႁူႉၵႃႈလႆႈ ယၢပ်ႇဢိတ်း႞ဢေႃႈ၊ လွင်ႈတေမႄးတၢင်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵၢၼ်ႁဝ်း၊ ထႃႇၼၾၢႆႇမႄးတၢင်းၶဝ် မီးဝႆႉၶေႃၶေႃယူႇလူင်။

သၢႆမိူင်း။ ။ ဢၼ်သူဝႃႈၼႆႉတႄႉၸႂ်ႈယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးထႃႇၼၾၢႆႇမႄးတၢင်းၶဝ် ဢမ်ႇမႃးမႄးပၼ်ၸိုင် သူသမ်ႉတေလႆႈၵႂႃႇယၢပ်ႇမႃးယၢပ်ႇ တိၵ်းတိၵ်းဢိူဝ်ႈ။ ပေႃးတၢင်းၵႂႃႇတၢင်းမႃးယၢပ်ႇၵေႃႈ၊ ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်တေတၢင်ႇမႃးၸူးဝၢၼ်ႈသူ ၼႆႉ၊ ၵႃႈတၢင်ႇမၼ်းသမ်ႉတေမႅၼ်ႈၼမ်။ ၶူဝ်းသူၼ်သူႁႂ်ႈပေႃးတၢင်ႇႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵၢတ်ႇ ၵႂႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈ သမ်ႉတေလႆႈပၼ်ၵႃႈတၢင်ႇ မၼ်းၼမ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ လိူဝ်သေၼႆႉ ဝူဝ်းၵႂၢႆးသူၵေႃႈ တေလူမ်ႇဢုင်ၵႂႃႇ လူမ်ႇဢုင်မႃး၊ ၶၢၼ်ၸႂ်ၵႃႈႁိုဝ်?၊ ပေႃးတၢင်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈသူလီ တႄႉ သရေႇသူၵေႃႈမီး၊ ဝၢၼ်ႈသူၵေႃႈတေၶႅမ်ႉမႃးသေၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈႁိုဝ်?။

ၵုရု။ ။ ၸႂ်ႈတႄႉၸႂ်ႈယူႇၶႃႈ ၵူၺ်းၼႃႇ ႁဝ်းသမ်ႉဢမ်ႇယၢမ်ႈမႄးတၢင်း သေပွၵ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈၶႃႈယူဝ်ႉ။

သၢႆမိူင်း။ ။ လွင်ႈဝႃႈဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈၼႆႉ ဢမ်ႇတွၼ်ႉမီး၊ ပေႃးၵူၼ်းၽွမ်ႉၵၼ်ႁဵတ်းၼႆႉ ပဵၼ်တိၵ်းတိၵ်း ယဝ်ႉ၊ သူထုၵ်ႇလီလၢတ်ႈၼႄပူႇၵၢင်ႉ၊ ပူႇၵႄႇ၊ ၵူၼ်းဢွၼ်ႇၵူၼ်းလူင်ၶဝ်၊ ပေႃးထိုင်ဝၼ်းတၼ်းမႃး ၸဵတ်းဝၼ်းယေႈပွၵ်ႈ၊ ဢမ်ႇၼၼ်သိပ်းဝၼ်းယေႈပွၵ်ႈ ၽွမ်ႉၵၼ်ၵႂႃႇမႄးဢဝ်ႁင်းသူဢိူဝ်ႈ။ ပေႃးၶႂ်ႈႁႂ်ႈၾၢႆႇမႄးတၢင်းၶဝ် မႃးမႄးပၼ်ၸိုင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းသူၼ်သမ်ႉေတလႆႈၵမ်းၵမ်းတႅမ်ႈလိၵ်ႈ တၢင်ႇထိုင်ထႃႇၼၾၢႆႇမႄးတၢင်း၊ ႁႂ်ႈၶဝ်ပေႃးတေတၼ်းမႃးတူၺ်းထိုင်ပၼ်ၼႆၵေႃႈ တေႁိုင်တၢၼ်ႇတၢၼ်ႇ၊ ၵၢၼ်ႇထရႅၵ်ႉၶဝ်သမ်ႉတေၵိၼ်ၸိၵ်း၊ ၵၢၼ်ၶဝ်တၼ်းမိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈ ၶဝ်ၸင်ႇမႃးမႄးပၼ်မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ပေႃးၶဝ်ဢမ်ႇတၼ်းၵေႃႈ သူသမ်ႉတေလႆႈပႂ်ႉထႃႈယူႇႁဵတ်းၼႆ၊ ၶၢၼ်ၸႂ်သူၵွႆးၼင်ႇၵဝ်ႇဢိူဝ်ႈ။ ပေႃးသူတင်းဝၢၼ်ႈၽွမ်ႉၵၼ်မႄး ဢဝ်တႄႉ၊ ငိုၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈဢွၵ်ႇ၊ ၵၢၼ်ၵေႃႈတေၸဵဝ်းယဝ်ႉ၊ တၢင်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈသူၵေႃႈ တေလီသေဢၼ်ပိူၼ်ႈမႃးမႄးပၼ် ၼၼ်ႉၵွၼ်ႇဢိူဝ်ႈ။

ၵုရု။ ။ ဢေႃႈ ၸႂ်ႈယဝ်ႉၶႃႈ ဢၼ်ပႃႇရၵူႇလူင်ႁဝ်းၼႄပၼ် လွင်ႈမႄးတၢင်းၼႆႉ ၸူမ်းတႄႉတႄႉၶႃႈ ယဝ်ႉ။

ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၵုရုလူင်ၸင်ႇဢွၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်ၶဝ် ပႃႉၽႃႉပႃးသဵမ်ၵႂႃႇမႄးၶူဝ်မႄးတၢင်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းသူၼ်ၶဝ်ၵေႃႈ ၸူမ်းၸူမ်းသိူဝ်းသိူဝ်း မၢင်ၸိူဝ်းတင်းႁွင်ႉၵႂၢမ်းဝွၵ်းၵၼ် တင်းမႄးၵွၵ်ႇႁွင်ႈ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ တင်းယွၵ်ႇၵၼ် ယဝ်ႉၵၼ် တင်းတေႃႉလိၼ်တေႃႉသၢႆးမႃးသႂ်ႇ၊ ၸိူဝ်းႁႅင်းယႂ်ႇၼၼ်ႉ သမ်ႉယုၵ်ႉၽၢၼ်ႈလိၼ် မၢၵ်ႇႁိၼ်မႃးၶပ်ႉ၊ တီႈဢၼ်ယုမ်းၶိူဝ်း လပ်ႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸွႆႈၵၼ်မႄးၽဵဝ်ႈ။ ဝၼ်း႞သွင်ဝၼ်းၵွႆး ထၢၼ်ႈပေႃးပဵၼ်တၢင်းလီတၢင်းငၢမ်း ၵဵင်ႈဝႆႉၵူႈၵိဝ်ႈၵူႈငႅၵ်ႈယဝ်ႉ။

ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၶဝ်သမ်ႉၽွမ်ႉၵၼ်မႄးၶုတ်းၼမ်ႉမေႃႇ၊ မႄးမုင်းႁူင်းႁဵၼ်း၊ မႄးၽဵဝ်ႈပတ်း၊ မႄးလတ်းၵိဝ်ႇဝၢၼ်ႈ ၵိဝ်ႇသူၼ်၊ ပဵၼ်ဢၼ်ၶႅမ်ႉမႃးသေၵူႈပွၵ်ႈ၊ ၵူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၼႃးၶဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၶၢမ်ႇဢၢႆၵူမ်ႇၼဝ်ႈ ဢုင်မဵၼ်ယဝ်ႉလႄႈ ယူႇလီမီးႁႅင်းမႃးသေ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဝၢႆးသေၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဢၼ်ယူႇဝၢၼ်ႈတႂ်ႈဝၢၼ်ႈၼိူဝ် ႁိမ်းႁွမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ၊ လႆႈႁၼ်ဝၢၼ်ႈပိူၼ်ႈၶႅမ်ႉသေ ဝၢၼ်ႈၶဝ်လႄႈ ငိၼ်းၶွႆၼႃႇၼႃႇ၊ ၽႂ်ၵေႃႈဝႃႈ ႁဝ်းထုၵ်ႇလႆႈၵိူဝ်းလီတူဝ်ၵဝ်ႇယဝ်ႉၼႆသေ၊ ၽွမ်ႉၵၼ်မႄးၶူဝ်၊ မႄးတၢင်း၊ လၢင်းၼမ်ႉမေႃႇ၊ ၵေႃႇတႅၼ်ႈ၊ သိူဝ်ႇသၢႆး၊ ႁႂ်ႈပေႃၶႅမ်ႉမိူၼ်ၼင်ႇ ဝၢၼ်ႈဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉ၊ ဝၢၼ်ႈ႞လႄႈဝၢၼ်ႈ႞၊ ယိူင်ႈၵၼ်ၶႄႉၵၼ် မႄးတီႇမႄးၽဵဝ်ႈ ၵိဝ်ႇဝၢၼ်ႈၵိဝ်ႇသူၼ် ႁၢင်ႈလီမႃးၵူႈဝၢၼ်ႈၵူႈၼႃး ထၢၼ်ႈပေႃးၶႅမ်ႉလီၸိုၼ်ႈသႂ် ၶိုတ်းၵၢပ်ႈၶိုတ်းပၢၼ်ဝႆႉယဝ်ႉ။

 

------------

                      

ငဝ်ႈတိုၼ်း

ပပ်ႉႁဵၼ်းလိၵ်ႈတႆးၸၼ်ႉသၢမ်

ၶွမ်ႇမတီႇၶိုင်ပွင်ဢွၵ်ႇပပ်ႉႁဵၼ်းလိၵ်ႈတႆး

ၶရိတ်ႉ 1962 ၼီႈ

လိူၼ်မေႇ