3.25 ၼွင်ၶႅဝ်းမိူင်းၼၢႆး

 

                    မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ၵႃႈၼႂ်းမိူင်းၸၼ်ႇတႃႇရဝတီႇၼၼ်ႉ မီးၽူႈမၢၵ်ႈၵူၼ်းၶႅၼ်းလူင် ႁိူၼ်း႞ ၶဝ်ဢမ်ႇမီးလုၵ်ႈလၢင်း ၵၢင်တဝ်ႈသေၵေႃႉလႄႈ ၶဝ်ပူႇဢွၵ်ႇ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ် ၵႂႃႇတၢင်ႇလမ်ႈတမ်းၽီ ၵႃႈတီႈ တူၼ်ႈမႆႉႁုင်းလူင် တူၼ်ႈ႞ယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉဢမ်ႇပေႃးႁိုင် ပေႃးၼၢၼ်း၊ မေးမၼ်းမီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇမႃး ယေႈပီယေႈၵေႃႉ၊ တေႃႇႁွတ်ႈသိပ်းသွင်ပီ၊ ၶဝ်ၽူဝ်မေးမီးလုၵ်ႈသိပ်းသွင်ၵေႃႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဢၼ်ၶဝ်ပီႈၼွင်ႉယႂ်ႇသုင် ၸုင်ႁၢင်ႈမႃးၼၼ်ႉ၊ မႄႈၶဝ်သမ်ႉ မီးတၢင်းၶႆႈတၢင်းပဵၼ်လႄႈ လူႉႁၢႆတၢႆၵႂႃႇသေယဝ်ႉ။ 

ယူႇဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်း ဢူႈၶဝ်သမ်ႉ ဢဝ်မေးမႂ်ႇထႅင်ႈၵေႃႉ႞၊ ၶဝ်ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈ ၸွႆႈၵၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႃႈႁိူၼ်းၽီးၾႆး၊ မူၼ်ႈမူၼ်ႈသိူဝ်းသိူဝ်းဝႆႉၵူႈဝၼ်းယဝ်ႉ။ ႁိုင်မႃးလွႆးလွႆးမႄႈသိုပ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဢမ်ႇၸႂ်လုၵ်ႈဢွၵ်ႇ လုၵ်ႈၶႆႇမၼ်းလႄႈ၊ ပဵၼ်ဢၼ်ၶၢၼ်ႉႁၼ် ၶၢၼ်ႉတူၺ်းၶဝ်ပီၼွင်ႉ၊ ပွင်ႉပွင်ႉထႃႉထႃႉၵူႈဝၼ်း၊ ဢမ်ႇတွၼ်ႉပၼ် ၼႃႈလီတႃလီသေပွၵ်ႈ၊ ယေႈယူႇသုင်မႃး ယေႈၶႅၼ်းၸင်းၶဝ်ပီႈၼွင်ႉမႃး တိၵ်းတိၵ်း။ ထိုင်မႃးဝၼ်း႞ မၼ်းၸင်ႇလၢတ်ႈတီႈၽူဝ်မၼ်းဝႃႈ- သူဢိူၺ်ႉ လွင်ႈတေယူႇ ၸွမ်းၵၼ်ၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈၼႆႉ ႁဝ်းၶီၸႂ်တႄႉတႄႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇသူၵေႃႈၼမ်၊ ႁၢႆႉၵေႃႈၶဝ်ႁၢႆႉၼႃႇ၊ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉႁဝ်း တေထၢမ်တူၺ်း သူမဵဝ်း႞။

“ ပေႃးသူႁၵ်ႉမေးၼမ်သေလုၵ်ႈ၊ မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈဢဝ်လုၵ်ႈၵႂႃႇပႅတ်ႈၵႆၵႆ။ ပေႃးသူႁၵ်ႉလုၵ်ႈၼမ်သေမေး ႁဝ်းတေၶိုၼ်း ႁဵတ်းသၢဝ်လီဢွၼ်ႇ ပေးၼေးမၢႆႈပိူၼ်ႈ ”။

ၵမ်းၼၼ်ႉ ၽူဝ်မၼ်းၵေႃႈ ၵွၵ်ႈပိူဝ်ႈၸူမ်းမေးမႂ်ႇၼႃႇလႄႈ ၸင်ႇဝႃႈ- “ သူယႃႇပေၶီၸႂ်သင်၊ မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ ႁဝ်းတေဢဝ် ၵႂႃႇပႅတ်ႈၵႆၵႆလႆ ”။

ထိုင်ၼင်ႇမိူဝ်ႈၽုၵ်ႈမႃး ဢူႈၶဝ်ၸင်ႇႁွင်ႉဢဝ်လုၵ်ႈယိင်းတင်းသိပ်းသွင်ၵေႃႉ၊ မႃးထိုင်ပႃႈၼႃႈမၼ်းသေ လၢတ်ႈဝႃႈ “ လုၵ်ႈယိင်းၶဝ်ဢိူၺ်ႉ

မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ဢူႈလႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ပိူၼ်ႈဝႃႈ တီႈၼႂ်းထိူၼ်ႇလူင်လုၵ်ႈ႞ၼၼ်ႉ မီးၼွင်သီႇတႃႇ၊ ပေႃးၽႂ်လႆႈဢၢပ်ႇ လႆႈၵိၼ်ၵေႃႈ၊ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉႁၢင်ႈလီ ယူႇလီပီးသၢၼ်းမႃးတႄႉတႄႉ ဝႃႈၼႆဢိူဝ်ႈ၊ ပိူဝ်ႈၼႆလႄႈ မိူဝ်ႈၼႆႉတႃႉႁဝ်း ပေႃႈလုၵ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ၵႂႃႇဢၢပ်ႇလႄႈ ”။

လုၵ်ႈယိင်းမၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ယုမ်ႇၵႂၢမ်းဢူႈၶဝ်သေ၊ ၽွမ်ႉၵၼ်ၸွမ်းၽၢႆလင်ဢူႈၶဝ်ၵႂႃႇၵူႈၵေႃႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၵႂႃႇႁွတ်ႈၼႂ်းထိူၼ်ႇလူင် တီႈဢၼ်ၵႆၼႃႇၼၼ်ႉ၊ ဢူႈၶဝ်ဝႃႈ- “ သူပီႈၼွင်ႉၵိုတ်းပႂ်ႉထႃႈ တီႈငဝ်ႈမႆႉၼႆႉၵမ်း႞ၼႃႈ၊ ဢူႈတေ ၵႂႃႇတဵၵ်းၼမ်ႉ မႃးပၼ်သူပီႈၼွင်ႉၵိၼ် ” ၼႆလႄႈ လၵ်ႉသွင်ႉပၢႆႈမိူဝ်းပႅတ်ႈသေယဝ်ႉ။

ယၢမ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ပီႈၼွင်ႉပႂ်ႉမိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈ ဢူႈၶဝ်ဢမ်ႇၶိုၼ်းမႃး၊ တေႃႇႁွတ်ႈၵၢင်ဝၼ်းထၢၼ်ႈပေႃးၶမ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇႁၼ်ၼႃႈ ဢူႈၶဝ်လႄႈ ၽႂ်ၵေႃႈႁႆႈႁႆႈ ႁွင်ႉႁွင်ႉ ပွင်ႉပွင်ႉၶၢင်းၶၢင်း တေႃႇၵၼ်သေ၊ လႆႈၼွၼ်းၶၢမ်ႇၵတ်းဝႆႉ ၼႂ်းထိူၼ်ႇလူင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။  ပွင်ႇမိူဝ်ႈၽုၵ်ႈၵၢင်ၼႂ်မႃးၵေႃႈ၊ ဢူႈၶဝ်ဢမ်ႇၶိုၼ်းမႃး၊ တေဢၢင်ႈၶိုၼ်းမိူဝ်းၵေႃႈ၊ ၶဝ်ပီႈၼွင်ႉ သမ်ႉဢမ်ႇတွင်းတၢင်းလႄႈ၊ ၵွႆးႁူႉ လမ်တၼ် ၵႂႃႇၵႂႃႇမႃးမႃး ယူႇၼႂ်းထိူၼ်ႇၼၼ်ႉ ၸင်ႇၵႂႃႇပွင်ႇ ၼမ်ႉႁွင်ႈမႄႈ႞။ ၶဝ်ပီႈၼွင်ႉတွင်ႉမႆႈၶဝ်ႈၼႃႈလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ် လူင်းႁႃပႃၼႂ်းႁွင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပီႈၼၢင်းလူင်ၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပေႃးဝႃႈတီႉလႆႈပႃမႃး ၶဝ်မႆႉသဵပ်ႇတႅင်းတႃပႃပွင်ႇတင်းသွင်ၾၢႆႇ။ ၼွင်ႉယိင်းဢွၼ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမၼ်း ဢမ်ႇမေႃထႅင်းလႄႈ၊ တႃပႃပွင်ႇၵႂႃႇ ၾၢႆႇ႞ၵွႆး၊ သမ်ႉဢဝ်မႆႉမၼ်းလၼ် ဢွၵ်ႇမႃး တၢင်းသူပ်းပႃဝႆႉယဝ်ႉ။ 

ယၢမ်းၼၼ် မႅၼ်ႈမိူဝ်ႈၼၢင်းၽၢႆး မိူင်းယၵ်ႉၶပူႇရၼၼ်ႉ လွၵ်ႈၶၢပ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းမႃးလႄႈ သမ်ႉမႃးႁူပ်း ၶဝ်ပီႈၼွင်ႉသေ ၼၢင်းၽၢႆး သမ်ႉထၢမ်ဝႃႈ- “ သူၸိူဝ်းၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈလႂ်မႃး၊ တေၵႂႃႇတၢင်းလႂ်?”။

ၶဝ်ပီႈၼွင်ႉၵေႃႈ မွၵ်ႇလၢတ်ႈလွင်ႈဢၼ်ပဵၼ်မႃးၼၼ်ႉတင်းသဵင်ႈ တင်းလူင်ယဝ်ႉ။ ယၢမ်းၼၼ် ၼၢင်းၽၢႆးၸင်ႇဝႃႈ- “ ပေႃးပဵၼ်ၼႆ သူၸွမ်းၵဝ်မိူဝ်းၵိုတ်ႉပႂ်ႉ တီႈႁိူၼ်းလႄႈ လိုၼ်းၼႆႉၵဝ်တေဢွၼ်သူ မိူဝ်းသူင်ႇ ႁွတ်ႈႁိူၼ်းႁွတ်ႈယေးသူ လီလီဢိူဝ်ႈ ”။

ၶဝ်ပီႈၼွင်ႉၵေႃႈ ၸူမ်းၸူမ်းသိူဝ်းသိူဝ်း ၼႅတ်ႈဢဝ်ပႃၶဝ်ပွႆႇပႅတ်ႈသေ ၸွမ်းၼၢင်းၽၢႆးၼၼ်ႉၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ပေႃးထိုင်ႁိူၼ်းယဝ်ႉ ၼၢင်းၽၢႆးၸႂ်ႉၶဝ် ႁဵတ်းၵူၼ်းတူၺ်းလုၵ်ႈယိင်းဢွၼ်ႇမၼ်း ၵူႈဝၼ်းၵူႈဝၼ်း၊ မိူဝ်ႈၸင်ႇၽႅဝ်ၵႂႃႇတႄႉ၊ ၶဝ်ပီႈၼွင်ႉၵေႃႈၸူမ်းသိူဝ်းလႄႈ ဢွၼ်လုၵ်ႈယိင်းၼၢင်းၽၢႆးၼၼ်ႉ လႄႇလဵၼ်ႈၵူႈဝၼ်းၵူႈဝၼ်း။ ၽိူဝ်ႇၶဝ်ယူႇ ႁိုင်ၼၢၼ်းယဝ်ႉ၊ ၶဝ်လႆႈႁူႉလွင်ႈဢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်မိူင်းၽၢႆးလူင် ၼႆလႄႈ ငိၼ်းၵူဝ်ၼင်ႁူဝ်ပွၵ်ႇဝႆႉ ႁင်းၽႂ်ႁင်းမၼ်းယဝ်ႉ။ 

ထိုင်မႃးဝၼ်း႞ ယၢမ်းမိူဝ်ႈၼၢင်းၽၢႆးဢမ်ႇယူႇၼၼ်ႉ ၶဝ်ၸင်ႇၸူဝ်းၵၼ် လၵ်ႉသွင်ႉဢွၵ်ႇပၢႆႈပႅတ်ႈဝႆးဝႆး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဢၼ် ၼၢင်းၽၢႆးပွၵ်ႈၶိုၼ်းမႃးၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇလႆႈႁၼ်ၶဝ်ပီႈၼွင်ႉလႄႈ ၼႅတ်ႈၶႆႈႁွႆးတိၼ် လမ်းၸွမ်းၵမ်းလဵဝ် ထိုင်မႃးၼႂ်းထိူၼ်ႇလူင်တီႈ႞ၼၼ်ႉ ၼၢင်းၽၢႆးၸမ်တေၶိုတ်း ၶဝ်ပီႈၼွင်ႉလႄႈ ၶဝ်ငိၼ်းၵူဝ်ၼႃႇ ၸင်ႇပၢႆႈၵႂႃႇၸူး ဝူဝ်းလူင်တူဝ်႞ယဝ်ႉ။ ဝူဝ်းလူင်တူဝ်ၼၼ်ႉ ပိူဝ်ႈပဵၼ်တူဝ်ၵွၼ်းၽုင် ပိူၼ်ႈတင်းလၢႆလႄႈ မၼ်းႁွင်ႉ ဝူဝ်းၶဝ်မႃး ထၢၼ်ႈပေႃး ပဵၼ်ၽုင်ပဵၼ်ၵႄ၊ ၽွမ်ႉၵၼ်လမ်းတေႃးၼၢင်းၽၢႆးတိၵ်းတိၵ်း၊ ၼၢင်းၽၢႆးပၢႆႈဢဝ်ႁိူဝ်ႇ ပေႃးလႆ ၶႆးပေႃးယွႆႉ ၸင်ႇတေပူၼ်ႉ လႆႈယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၼၢင်းၽၢႆးၶိုၼ်းမိူဝ်းယဝ်ႉ၊ ဝူဝ်းလူင်ၸင်ႇဢဝ်ၶဝ်ပီႈၼွင်ႉ ၵႂႃႇသူင်ႇႁွတ်ႈမိူင်းၵူၼ်း၊ ၵႂႃႇပွႆႇဝႆႉ တီႈငဝ်ႈမႆႉ ႁုင်းလူင်ႁူဝ်ဝဵင်း မိူင်းမႁႃႇၼႃႇၵရၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ယၢမ်းၼၼ်ႉ သမ်ႉမႅၼ်ႈမိူဝ်ႈ ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ပႆႇမီးၸွႆႉၼၢင်းၶၢင်းႁူဝ်လႄႈ ဢမၢတ်ႈ ၽွင်းမိူင်းၶဝ် လႄႇႁႃၼၢင်း ပေႃးၸွတ်ႇၵူႈဝၢၼ်ႈၵူႈမိူင်း၊ ၽႅဝ်တီႈလႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇထူပ်းၺႃး ၽူႈဢၼ်တေမႃးၵိုင်ႇပဵၼ် ၼၢင်းမိူင်းသေၵေႃႉ။ မိူဝ်ႈဢၼ်ၶဝ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းမႃးၼၼ်ႉ၊ ၸင်ႇမႃးထူပ်းႁၼ်ၼၢင်းႁၢင်ႈလီဢွၼ်ႇ သိပ်းသွင်ၵေႃႉပီႈၼွင်ႉ၊ လိုဝ်ႈယူႇတီႈ ႁူမ်ႈမႆႉႁုင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းမိူင်းၶဝ်ၵေႃႈ တၵ်ႉလၢတ်ႈထၢမ်တူၺ်း လွင်ႈတၢင်းမၼ်းၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈပိူင်သေ ပေႃးဝႃႈလႆႈႁူႉယဝ်ႉ၊ ၶဝ်ၶိုၼ်းလဝ်ႈၶုၼ်ႁေႃၶမ်း၊ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းၸင်ပူင်ၵႂၢမ်း ႁႂ်ႈၶႃႈၵူၼ်းမၼ်းၸဝ်ႈ ႁၢင်ႈမႃႉရထႃး ၵႂႃႇႁပ်ႉဢဝ်ၼၢင်းသိပ်းသွင် ၵေႃႉပီႈၼွင်ႉမႃးၼိူဝ်ႁေႃသေလႄႈ ႁဵတ်းပွႆးမင်ႇၵလႃႇၸဵတ်းဝၼ်းၸဵတ်းၶိုၼ်း၊ ယုၵ်ႉယွင်ႈ ပဵၼ်ၸွႆႉ ပဵၼ်ၼၢင်းၵူႈၵေႃႉယဝ်ႉ။

ဝၢႆးသေဝူဝ်းလူင်ၵႅတ်ႇၶႄပၼ်ၶဝ် သိပ်းသွင်ၼၢင်းယဝ်ႉ၊ ၼၢင်းၽၢႆးၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၸွမ်းႁႃတင်းလႂ်ထႅင်ႈ၊ လႆႈတင်း ၸဵပ်းၸႂ် ၸွမ်းလွင်ႈၶဝ်လၵ်ႉဢွၵ်ႇပၢႆႈၼၼ်ႉ ယူႇၵူႈဝၼ်းၵူႈဝၼ်း။ ဢမ်ႇပေႃးႁိုင်ပေႃးၼၢၼ်း သမ်ႉလႆႈ ငိၼ်းၶၢဝ်ႇၶဝ် ၵႂႃႇပဵၼ် ၼၢင်းမိူင်း မႁႃႇၼႃႇၵရၼႆလႄႈ ၼၢင်းၽၢႆးလူင်ၸင်ႇလွၵ်ႈၶၢပ်ႈ ႁဵတ်းပဵၼ် ၼၢင်းၵူၼ်းႁၢင်ႈလီႇဢွၼ်ႇသေ ပေႃးထိုင်တၢမ်းၶမ်ႈ မၼ်းၼၢင်းမႃးလႄႇလဵၼ်ႈ ၸွမ်းႁိမ်းတႃႈၼမ်ႉ မိူင်းမႁႃႇၼႃႇၵရ ၼၼ်ႉၵူႈဝၼ်းယဝ်ႉ။ ယၢမ်းၼၼ်ႉ ၽႂ်လႆႈႁၼ်ၵေႃႈဝႃႈ မၼ်းၼၢင်းႁၢင်ႈလီၼႃႇၼႆလႄႈ ၶၢဝ်ႇငၢဝ်းထၢၼ်ႈပေႃးလင်ႁွတ်ႈ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃးဝၼ်း႞ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ၸင်ႇၸႂ်ႉဢမၢတ်ႈၶဝ် မႃးႁပ်ႉမိူဝ်းၼိူဝ်ႁေႃ၊ လႆႈႁၼ်မၼ်းၼၢင်း ႁၢင်ႈလီသေၶဝ် သိပ်းသွင်ၼၢင်းၼၼ်ႉလႄႈ ၶုၼ်ႁေႃ ၶမ်းယိၼ်းႁၵ်ႉႁူမ်ၸူမ်းပႅင်းၼႃႇ၊ ၸင်ႇယုၵ်ႉယွင်ႈၶိုၼ်ႈပဵၼ် ၼၢင်းၸုမ်ႈလူင်ယဝ်ႉ။ 

ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပေႃးႁိုင်ပေႃးၼၢၼ်း၊ ထိုင်ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း ၶိုၼ်း႞၊ ၼၢင်းၽၢႆးလူင်ပဝ်ႇၵႃႇထႃႇ၊ ယႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်း ၼႂ်းႁၢင်ႈၼႂ်းႁေႃ တိုၼ်ႇသေၵေႃႉ၊ မၼ်းၵႂႃႇလွမ်ၶွၵ်းဢဝ်မၢၵ်ႇတႃၶဝ်ပီႈၼွင်ႉသိပ်းသွင်ၼၢင်း၊ ပိူဝ်ႈမၼ်း ၶွၵ်းႁိပ်ႈၼႅတ်ႈၼႃႇလႄႈ တီႈၼၢင်းလိုၼ်းၼၼ်ႉ တၼ်းလႆႈ ၶွၵ်းဢဝ်တႃႁူၺ်႞ၵွႆး။ ပေႃးလႆႈမၢၵ်ႇတႃယဝ်ႉ မၼ်းဢဝ်မိူဝ်းမိူင်းၽၢႆးသေ ၼႅတ်ႈၶိုၼ်း မႃးၼွၼ်းၶၢင်းယူႇႁိမ်းၶၢင်ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းယူႇယဝ်ႉ။ ၽိူဝ်ၶဝ် ပီႈၼွင်ႉတိုၼ်မႃး၊ ၽႂ်ၵေႃဝႃႈဢမ်ႇႁၼ်တႃၼႆလႄႈ ႁွင်ႉႁွင်ႉႁႆႈႁႆႈ ႁင်းၽႂ်မၼ်း၊ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းထၢမ်ၼၢင်းၸုမ်ႈမၼ်း- “ ၽႂ်ပဵၼ်သင်- ၽႂ်ပဵၼ်သင် ” ၼၢင်းၸုမ်ႈတၢင်ႇလဝ်ႈဝႃႈ- “ ၼေႃးတီႈၶႃႈ ၼၢင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽိူဝ်ႉလႄႈ ၶွၵ်းၵိၼ်မၢၵ်ႇတႃၵၼ် ႁိုဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ၊ ၼႂ်းလုၵ်းၶဝ်ပေႃးႁိူဝ်ႈ ပေႃးလႅင်းလူင်ၵႂႃႇ ” ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းၵေႃႈ ပေႃးလႆႈငိၼ်းၼင်ႇၼႆ ယုမ်ႇၵႂၢမ်း ၼၢင်းၸုမ်ႈသေလႄႈ တူၵ်းၸႂ်လီၵူဝ်ၼႃႇ၊ ပေႃးထိုင်မိူင်းလႅင်းမႃး ၸႂ်ႉၵူၼ်း ႁွင်ႉဢဝ်ၶဝ်သိပ်းသွင်ၼၢင်း ၵႂႃႇပွႆႇပႅတ်ႈၼႂ်းထိူၼ်ႇလူင်တီႈ႞ယဝ်ႉ။ 

ၶဝ်ၼၢင်းၵေႃႈ လိူဝ်သေဢမ်ႇမီးတီႈယူႇတီႈသဝ်းယဝ်ႉ၊ ၵူၼ်းသိပ်းသွင်ၵေႃႉ သမ်ႉမီးတႃၶွၼ်လဵဝ်ၵွႆးလႄႈ၊ ဢွၼ်ၵၼ်ႁွင်ႉႁွင်ႉႁႆႈႁႆႈ လႆႈတၢင်းတုၵ်ႉၶလူင်ယူႇ ၼႂ်းထိူၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃးဝၼ်း႞ ၼၢင်းလိုၼ်းၵႂႃႇထူပ်းႁၼ် ထမ်ႈလုၵ်ႈ႞လႄႈ ၸင်ႇဢွၼ်ဢဝ်ပီႈၼွင်ႉမၼ်းၼၢင်း ၵႂႃႇယူႇၼႂ်းထမ်ႈၼၼ်ႉသေ ႁႃမၢၵ်ႇမႆႉမၢၵ်ႇတွၵ်ႇ မႃလဵင်ႉၶဝ် ယူႇၵူႈဝၼ်းယဝ်ႉ။ ၸွမ်းလူၺ်ႈၶဝ်ၼၢင်း ၸပ်းပတိသၼ်ႇထေႇဝႆႉၵူႈၵေႃႉလႄႈ ဢမ်ႇပေႃးႁိုင်ပေႃးၼၢၼ်း ႁၼ်ၼႃႈ လုၵ်ႈႁင်းၽႂ် ႁင်းမၼ်း၊ ၵွႆးၵႃႈလုၵ်ႈပီႈၼၢင်းသိပ်းဢဵတ်းၵေႃႉၼၼ်ႉလဵင်ႉဢမ်ႇၸပ်း၊ ၵိုတ်းလုၵ်ႈၼၢင်းလိုၼ်း ၵေႃႉလဵဝ်ၵွႆး၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမႄႈ မၼ်းမီးတႃၶွၼ်႞၊ လႆႈလုမ်းလႃးလီလီ ၵူႈဝၼ်းလႄႈ ၸင်ႇယႂ်ႇမႃးလွႆးလွႆး၊ မေႃၸွမ်းမႄႈမၼ်းၵႂႃႇႁႃမၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတွၵ်ႇ မႃးလဵင်ႉ မႄႈလဵင်ႉပႃႈမၼ်း၊ ဝႆႉႁႂ်ႈလၵ်းလႅမ်ႁူႉၶေႃႈ မေႃၸွႆႈမႄႈမၼ်း ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵူႈဝၼ်းယဝ်ႉ။ မၢင်ဝၼ်းပေႃးၵၢၼ်တၼ်း မၼ်းၵႂႃႇလႄႇ ၼႂ်းဝဵင်း၊ ႁႃတေႃႇၶင်ႇတေႃႇၼိမ်းၸွမ်းပိူၼ်ႈ၊ ၵႂႃႇတေႃႇတီႈလႂ်ၵေႃႈ ပေႉပိူၼ်ႈၵူႈတီႈ၊ ပိူၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ဢၢမ်းမၼ်း မေႃတေႃႇ မၢၵ်ႇၶင်ႇမၢၵ်ႇၼိမ်းၵတ်ႉၼႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။

လုၵ်ႈၸၢႆးၼၢင်းလိုၼ်းၼႆႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမၼ်းတေႃႇမၢၵ်ႇၶင်ႇမၢၵ်ႇၼိမ်းၵတ်ႉၼႃႇလႄႈ ၽႂ်ၵေႃႈၶႂ်ႈမႃးတေႃႇ မႃးလွင်းမၼ်း၊ မၢင်ၵေႃႉၵေႃႈ ဢဝ်ငိုၼ်းၶမ်းလွင်း၊ ၵွႆးၵႃႈၽႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇပေႉမၼ်းလႆႈ၊ ပေႃးပိူၼ်ႈဢဝ်ငိုၼ်းဢဝ်ၶမ်း သေပၼ်၊ ၵဝ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈ လႆႈငိုၼ်းၶမ်း၊ ၶႂ်ႈလႆႈၶဝ်ႈသိပ်းသွင်ႁေႃႇ ၽၵ်းသိပ်းသွင်ၸွၵ်းၵွႆး ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ႁဵတ်းၼၼ်ႁိုင်မႃးလွႆးလွႆး ၶၢဝ်ႇငၢဝ်းမၼ်း လိုဝ်းၸွတ်ႇၵႂႃႇတင်းဝဵင်းလႄႈ၊ ၵႃႈပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢမၢတ်ႈ ၽွင်းမိူင်း၊ ၶုၼ်ဢွၼ်ႇ ၶမ်းဢွၼ်ႇၶဝ်၊ ၸင်ႇၸႂ်ႉၵူၼ်းမႃးႁွင်ႉမၼ်း ၵႂႃႇတေႃႇမၢၵ်ႇၶင်ႇမၢၵ်ႇၼိမ်း လူၺ်ႈၶဝ်ၼႂ်းႁၢင်ႈၼႂ်းႁေႃၶမ်းယဝ်ႉ။ ယၢမ်းၼၼ် ႁူမ်ႈဝႃႈၵူၼ်းမိူင်းတင်းလၢႆ ဢမ်ႇႁူႉၸၵ်း မၼ်းပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးၼၢင်းလိုၼ်းၼႆၵေႃႈ၊ ၼၢင်းၸုမ်ႈၼၼ်ႉ ပိူဝ်ႈမၼ်းပဵၼ်ဢၼ်ၸင်း ၼၢင်းသိပ်းသွင် ပီႈၼွင်ႉသေ၊ ၶႂ်ႈၶိုၼ်းတွပ်ႇၶိုၼ်းတႅၼ်း ယူႇတႃႇသေလႄႈ မၼ်းဝႃႈ- “ ဢၢႆႈဢွၼ်ႇၼႆႉ ဝၼ်းလႂ်ဝၼ်းလႂ်ၵေႃႈ ၶႂ်ႈလႆႈၶဝ်ႈသိပ်းသွင်ႁေႃႇ ၽၵ်း သိပ်း သွင်ၸွၵ်းၵွႆး၊ ႁဵတ်းႁိုဝ်ၵေႃႈ တေပဵၼ်လုၵ်ႈၶဝ်ၼၢင်းၼၼ်ႉ သေၵေႃႉၵေႃႉယဝ်ႉ ” ၼႆလႄႈမၼ်းလွမ်ႁႃလွင်ႈတၢင်းတေဢဝ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉတၢႆ ယူႇယဝ်ႉ။ 

ထိုင်မႃးဝၼ်း႞ ၼၢင်းၸုမ်ႈၸင်ႇႁွင်ႉဢဝ်လုၵ်ႈၸၢႆးလိုၼ်းၼၼ်ႉ မႃးသေလႄႈလၢတ်ႈဝႃႈ “ဢၢႆႈၸၢႆးဢွၼ်ႇဢူၺ်း ၵဝ်တူၺ်းၼႃႈမႂ်းၼႆႉ လဵပ်ႈတေမီးတၢင်းႁတ်းႁၢၼ်သေ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇပိူၼ်ႈတၢင်ႇၵေႃႉယူႇ။မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆ ၵဝ်ၶႂ်ႈၸႂ်ႉမႂ်း ၵႂႃႇသူင်ႇ လိၵ်ႈတၢင်မိူင်းယၵ်ႉၶပူႇရၼၼ်ႉဢိူဝ်ႈ။ မႃႉၶီႇလီလီၵေႃႈ ၵဝ်တေပၼ်မႂ်း၊ လိူဝ်သေၼႆႉ ပေႃးမႂ်းပွၵ်ႈမႃး၊ သမ်ႉတေ ယုၵ်ႉယွင်ႈပၼ်တႃၶုၼ် သေၸိူဝ်ႉသေပိူင်လူၵွၼ်ႇ။ ပေႃးမႂ်းဢမ်ႇ ၵႂႃႇၸိုင်၊ တေမီးတၢင်းၽိတ်းယႂ်ႇယႂ်ႇၼမ်ၼမ်”။ ဢၢႆႈဢွၼ်ႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၽွင်းလိူဝ်ၷႂၢမ်းၼၢင်းၸုမ်ႈလႆႈလႄႈ၊ ပႃးဢဝ်လိၷ်ႈၼၼ်ႉသေ ၶီႇမႃႉဢွၵ်ႇၷႂႃႇ ၵမ်းလဵဝ်၊ လတ်းၶဝ်ႈ ႁူၺ်ႈၶဝ်ႈလွႆလူင်ၵႂႃႇ တေႃႇၵၢင်ဝၼ်းထၢၼ်ႈပေႃးၶမ်ႈ၊မၼ်းၸင်ႇၵႂႃႇၵိုတ်းၼွၼ်း တီႈၸဝ်ႈရသေး ပႃး႞ၵႃႈတီႈၼႂ်းထိူၼ်ႇလူင် ဢၼ်႞ ယဝ်ႉ။ ထိုင်ယၢမ်းမၼ်းၼွၼ်း လပ်းယူႇၼၼ်ႉ၊ ၸဝ်ႈရသေး ၸင်ႇမႃးလိတ်ႈတူၺ်းလိၵ်ႈ ဢၼ်မၼ်းပႃးမႃးၼၼ်ႉလႄႈ  လိၵ်ႈ ၼၼ်ႉ တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈယိင်းမႄႈဢူၺ်ႉ ပေႃးဢၢႆႈဢွၼ်ႇၼႆႉ ႁွတ်ႈၵၢင်ၶမ်ႈ၊သူၵိၼ်ပႅတ်ႈၵၢင်ၼႂ်၊ပေႃးႁွတ်ႈၵၢင်ၼႂ် သူၵိၼ်ပႅတ်ႈ ၵၢင်ၶမ်ႈတႃႉ”။

ယၢမ်းၼၼ် ၸဝ်ႈရသေးယိၼ်းဢိတ်းလူမၼ်းသေလႄႈ ၸင်ႇၶိုၼ်းမႄးတႅမ်ႈလိၵ်ႈမႂ်ႇ“လုၵ်ႈယိင်းဢိူၺ်ႉ ၸဝ်ႈၸၢႆးဢွၼ်ႇ ၼႆႉ ပဵၼ်ၽူႈၵၢမ်ႇယႂ်ႇမုၼ်သုင်တႄႉတႄႉ၊ ပေႃးမၼ်းၸဝ်ႈႁွတ်ႈမိူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ သူႁဵတ်းပွႆး မင်ႇၵလႃႇၵၢင်ၼႂ်၊ ပေႃးႁွတ်ႈၵၢင်ၼႂ် သူႁဵတ်းပွႆးမင်ႇၵလႃႇၵၢင်ၶမ်ႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်လုၵ်ႈၶူၺ်မႄႈႁဝ်းသေ လီယဝ်ႉ”။ ပေႃးထိုင်မိူင်းလႅင်းမႃး မၼ်းသိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇထႅင်ႈ၊ တေႃႇပေႃးႁွတ်ႈထိုင်မိူင်း ယၵ်ႇၶပူႇရယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၸၢႆးဢဝ်လိၵ်ႈ မိူဝ်းပၼ်တီႈႁေႃၶမ်းမိူင်းၽၢႆး၊ ၼၢင်းသၢဝ်ၽၢႆးၶဝ် လႆႈႁၼ်လိၵ်ႈ ၼၼ်ႉသေယဝ်ႉ၊ ဢွၼ်ၵၼ်ႁူမ်ႁူမ်ၸူမ်းၸူမ်း၊ မႃးႁပ်ႉမႃးႁွင်းမၼ်းၸဝ်ႈသေ ႁဵတ်းပွႆးမင်ႇၵလႃႇၵူပ်ႉမိင်ႈ ၶၢင်းသွင်ၵၼ်တင်း ၼၢင်းသၢဝ်ၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။

ဝၢႆးသေႁဵတ်းပွႆးႁူမ်ႈမိင်ႈၵၼ်ယဝ်ႉ၊ ၸဝ်ႈၸၢႆးတင်းၼၢင်းၽၢႆး ဢွၼ်ၵၼ်ယူႇမူၼ်ႈမူၼ်ႈသိူဝ်းသိူဝ်း ၼႂ်းႁၢင်ႈၼႂ်းႁေႃၵူႈ ဝၼ်း၊ ၼၢင်းေၵႃႈၽုၺ်ႇေသႃးၽုၺ်ႇတိူၵ်ႇၼႄပၼ် ၶူဝ်းႁၢင်ႈၶူဝ်းႁေႃ ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈပိူင်ယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵႃႈၶူဝ်းႁၢင်ႈၶူဝ်းႁေႃၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်လၢၵ်ႈလၢႆးသေပိူၼ်ႈ၊ ၸဝ်ႈၸၢႆးလႆႈႁၼ်ၵူင်သၢႆၸႂ်ဢၼ်႞ တင်းမၢၵ်ႇတႃၵူၼ်း သၢဝ်းသၢမ်လုၵ်ႈ ဢိၵ်ႇလူၺ်ႈၶွၼ်ႉဝၢႆ ရမ်ႇမထႃႇ၊ ဢၼ်ၸီႇၾၢႆႇငဝ်ႈတၢႆ ၸီႉၾၢႆႇပၢႆၶိုၼ်းၶီးမႃးၼၼ်ႉ သႂ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းတိူၵ်ႈလုၵ်ႈ႞ၶေႃၶေႃယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၼၢင်းသမ်ႉဢွၼ် ၸဝ်ႈၸၢႆးလူင်းလဵၼ်ႈ ၼႂ်းသူၼ်သိူဝ်းလူင် ၵႂႃႇၼႄၶိူင်ႈဢၼ်မီးၼႂ်းသူၼ်သိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵႃႈပဵၼ်ဝၢၼ်ၼမ်ႉ၊ ဝၢၼ်ၾႆး၊ ဝၢၼ်ႁၵ်ႉ၊ ဝၢၼ်ၸင်း၊ ဝၢၼ်ၶုမ်သီႇတႃႇလႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေၶဝ်ၽူဝ်မေးပွၵ်ႈသူၼ်မႃးယဝ်ႉ၊ ၸဝ်ႈၸၢႆးဝူၼ်ႉဝႃႈ “မၢၵ်ႇတႃၵူၼ်းသၢဝ်း သၢမ်လုၵ်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁိုဝ်ၵေႃႈ တၵ်းပဵၼ်မၢၵ်ႇတႃမႄႈၵဝ် တင်းပႃႈၵဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ်ပေႃးတေလႆႈၶိုၼ်းမိူဝ်းၼႆႉ ၵဝ်ေတႁဵတ်းႁိုဝ်ၼေႃး” ၶႆႈၸႂ်ၼင်ႇၼႆၵူႈဝၼ်းယဝ်ႉ။

ထိုင်မႃးဝၼ်း႞ ၸဝ်ႈၸၢႆးၸင်ႇႁဵတ်းပိင်ႇၺႃႇသေလႄႈ လၢတ်ႈဝႃႈ “ၼၢင်းဢိူၺ်း ၸူဝ်ႈဢၼ်ႁဝ်း ႁဵတ်းပွႆးမင်ႇၵလႃႇ ၽုၵ်ႇမိင်ႈၵၼ်ယဝ်ႉၼႆႉ၊ ႁဝ်းပႆႇလႆႈၵိၼ်ၵျေုႇမူၼ်ႈၵၼ်သေပွၵ်ႈ၊ မိူဝ်ႈၼႆႉတႃႉႁဝ်းသိုဝ်ႉလဝ်ႈ၊ သိုဝ်ႉၼိူဝ်ႉမႃးႁဵတ်းပွႆးၵိၼ်ၵျေုႇၵၼ်လႃႈ” ၼၢင်းၵေႃႈ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈႁၵ်ႉပႅင်းၸဝ်ႈပႅင်းၽူဝ် မၼ်းၼႃႇႄလႈ၊ ၽွမ်ႉၸွမ်း ၵမ်းလဵဝ်၊ ၸႂ်ႉၶႃႈၶဝ်ၵႂႃႇဢဝ်ၼိူဝ်ႉဢဝ်လဝ်ႈ၊ ၶဝ်ႈလီ ၽၵ်းဝၢၼ် သႂ်ႇၼႂ်းဢုပ်းသႅင်ဢုပ်းၶမ်းလူင်မႃး၊ ႁွင်ႉပႃး ဢမၢတ်ႈၽွင်းမိူင်းၶဝ်တင်းလၢႆ မႃးႁဵတ်းပွႆးၵိၼ်ၵျေုႇၵၼ်၊ ဢူၼ်ဢူၼ် မေႃးမေႃး ထၢၼ်ႈပေႃးမဝ်းပၵ်းၶိတ်း ပၵ်းၶႂၢင်ဝႆႉ ၵူႈၵေႃႉယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈယၢမ်းၽၢႆးၶဝ်တိုၵ်ႉမဝ်းလဝ်ႈယူႇၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၸၢႆးၸင်ႇလွမ်လႅမ်ၵႂႃႇၽုၺ်ႇဢဝ် ၵူင်သၢႆၸႂ် တင်းၶွၼ်ႇရမ်ႇမထႃႇ ဢိၵ်ႇတင်းမၢၵ်ႇတႃသၢဝ်းသၢမ်လုၵ်ႈၼၼ်ႉသေ ၶီႇမႃႉၶဝ်ႈၼႂ်းသူၼ်သိူဝ်း ၵႂႃႇတဵၵ်းၼမ်ႉသီႇတႃႇ သႂ်ႇၼႂ်းမူၵ်ႇသေယဝ်ႉ ပိတ်းဢဝ် ဝၢၼ်ၼမ်ႉ၊ ဝၢၼ်ၾႆး ပၢႆႈၶိုၼ်းမႃးမိူင်းၵူၼ်းဝႆးဝႆးယဝ်ႉ။

ၽိူဝ်ႇၼၢင်းၽၢႆးၸိုၼ်ႈယဝ်ႉ၊ လွမ်ႁႃတူၺ်းၸဝ်ႈၸၢႆးဢမ်ႇႁၼ် ၼႅတ်ႈႁွင်ႉဢမၢတ်ႈၽွင်းမိူင်းၶဝ် ၸွႆႈႁႃပေႃးၸွတ်ႇပေႃး ၸေးၵေႃႈ ဢမ်ႇထူပ်းသေတီႈ၊ ၶဝ်ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်လမ်းမႃးတၢင်းမိူင်းၵူၼ်းၵမ်းလဵဝ်။ မိူဝ်ႈဢၼ်ထိုင်ပွတ်းတၢင်းၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ် ၸဝ်ႈၸၢႆးၶီႇမႃႉသီႇတိၼ်ပႅတ်ႈလူင်ၵႂႃႇပႃႈၼႃႈၶဝ်၊ ၶဝ်ၵေႃႈလမ်းၸွမ်း တိၵ်းတိၵ်း။ ပေႃးတေၶိုတ်းၸဝ်ႈၸၢႆး ၸဝ်ႈၸၢႆးၸင်ႇဢဝ် ဝၢၼ်ၼမ်ႉပွႆႇ၊ ပဵၼ်ၼမ်ႉလုပ်ႇလူၵ်ၵႂႃႇတင်းႁူၺ်ႈတင်းလွႆ၊ ၽၢႆးၵေႃႈလုၺ်းၼမ်ႉၸွမ်းမႃး၊ ၸဝ်ႈၸၢႆးသမ်ႉဢဝ်ဝၢၼ်ၾႆးပွႆႇ၊ ပဵၼ်မုၵ်ႉၾႆးလူင်ႁႄႉတၢင်းဝႆႉ ၽၢႆးၶဝ်ဢမ်ႇတိုဝ်ၾႆး လႆႈလႄႈ ၼၢင်းၽၢႆးၸဵပ်းၸႂ်ၼႃႇ မၼ်းၼၢင်းႁွင်ႉႁွင်ႉႁႆႈႁႆႈ၊ ဢဝ်ဢူၵ်းမၼ်း တႅၵ်ႇတၢႆတီႈၼၼ်ႈ။ ၽၢႆးၸိူဝ်း ဢၼ်ၸွမ်းမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶီၶီငဝ်ငဝ်ေသ ပၢႆႈၶိုၼ်းမိူဝ်းၵႂႃႇသဵင်ႈယဝ်ႉ။

ပေႃးဝႃႈၸဝ်ႈၸၢႆး ပွၵ်ႈၽႅဝ်ဝၢၼ်ႈၽႅဝ်မိူင်းယဝ်ႉ၊ မၼ်းၸဝ်ႈၸင်ႇဢဝ်မၢၵ်ႇတႃမႄႈမၼ်း၊ ပႃႈမၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းမႄး သႂ်ႇသေ ဢဝ်ၼမ်ႉသီႇတႃႇႁူတ်းပၼ်၊ ၶိုၼ်းႁၼ်လႅင်းမႃးၵူႈၵေႃႉလႄႈ ၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ၸူမ်းႁပ်ႉ ၸူမ်းတွၼ်ႈၸဝ်ႈၸၢႆး သဵင်ၶဝ်ထၢၼ်ႈပေႃးပၼ်ဝႆႉၼႂ်းထမ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ထိုင်ၼင်ႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၽုၵ်ႈမႃးၼၼ်ႉ၊ ၸဝ်ႈၸၢႆးၸင်ႇပႃးတင်းၵူင်သၢႆၸႂ်သေ ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇတၢင်ႇလဝ်ႈ ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်း၊ လွင်ႈဢၼ်ၸဝ်ႈၼၢင်းၸုမ်ႈ ၸႂ်ႉၵႂႃႇသူင်ႇလိၵ်ႈ မိူင်းယၵ်ႉၶပူႇရၼၼ်ႉ ၵဝ်ၶႃႈလႆႈ ၵႂႃႇသူင်ႇမႃးယဝ်ႉ၊ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ သမ်ႉတေတၢင်ႇလဝ်ႈထႅင်ႈ လွင်ႈဢၼ် ၸဝ်ႈၼၢင်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်း၊ မၼ်ပဵၼ်မႄႈၽၢႆးလူင်၊ ပေႃးဢမ်ႇယုမ်ႇတေၼႄပၼ်လွင်ႈမၼ်း ႁႂ်ႈပေႃးႁၼ်လီလီ ဝႃႈၼႆသေယဝ်ႉ၊ မႄးယၢၼ်းၵူင်သၢႆၸႂ်ၼၼ်ႉၼႄ၊ ၼၢင်းၽၢႆး ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉထဝ်ႈၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ်၊ ၸဝ်ႈၸၢႆးသမ်ႉမႄးၶဵင်ႈ သၢႆၵူင်ဝႆႉ တိုၵ်ႉထုၵ်ႇတိုၵ်ႉလီ ၼၢင်းၸုမ်ႈလူင် သမ်ႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ၼုမ်ႇမႃး၊ မိူၼ်ပၢၼ်သၢဝ်ဢွၼ်ႇဝႆႉယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၸၢႆးသမ်ႉမႄးတိုတ်ႉသၢႆၵူင်ၶဵင်ႈၶဵင်ႈ၊ ၼၢင်းၸုမ်ႈၵိုင်ႉၵၢင်ႉယဵၼ်းပဵၼ် မႄႈၽၢႆးလူင် ယႂ်ႇၼႃႇ၊ ထၢၼ်ႈပေႃးလီၵူဝ်ႁႄဝႆႉလႄႈ၊ ၵမ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၸၢႆးတိုတ်ႉသၢႆၵူင်ၶၢတ်ႇပႅတ်ႈ၊ မႄႈၽၢႆးလူင် တၢႆယဵတ်ႇဝႆႉၵမ်းလဵဝ်၊ ၵႃႈပဵၼ်ၶုၼ်ၵွၼ်းၽွင်းမိူင်းၶဝ် ထၢၼ်ႈပေႃးတူၵ်းၸႂ် လီၵူဝ်လီႁႄ ႁင်းၽႂ်ႁင်းမၼ်းယဝ်ႉ။

ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းၸင်ႇတေႁူႉၸၵ်းၸဝ်ႈၸၢႆးဢွၼ်ႇ၊ လွင်ႈၸဝ်ႈၸၢႆးဢွၼ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈ၊ သမ်ႉငိၼ်း ႁၵ်ႉငိၼ်းပႅင်းသေလႄႈ ယုၵ်ႉယွင်ႈတၢင်ႇပၼ်တႃၶုၼ် ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈၵႅမ်မိူင်း ၵမ်းလဵဝ်။ မၼ်းၸဝ်ႈၸႂ်ႉၵူၼ်းႁၢင်ႈဝေႃးၶမ်းလူင် ၵႂႃႇႁပ်ႉပၢင်းဢဝ်ၼၢင်းသိပ်းသွင်ၼၢင်း ၼႂ်းထမ်ႈၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းမႃးပဵၼ် ၼၢင်းမိူင်းသဵင်ႈသဵင်ႈယဝ်ႉ။ တူဝ်တၢႆမႄႈၽၢႆးလူင်ၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ မၼ်းယႂ်ႇၼႃႇလႄႈ ထၢၼ်ႈပေႃးလႆႈ တႅပ်းပဵၼ်ပိတ်းပဵၼ်ပွတ်းသေ တၢင်ႇလေႃႉတေႃႉဢွၵ်ႇၵႂႃႇပႅတ်ႈၼွၵ်ႈဝဵင်း။ ၼိူဝ်ႉၵမ်ႈၽွင်ႈ ႁႄႈတူၵ်းတီႈ လွႆလုၵ်ႈ႞ၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇႁွင်ႉဝႃႈ “လွႆႁႄႈ” ႁိုင်မႃလွႆးလွႆးသမ်ႉႁွင်ႉဝႃႈ “လွႆမႄႈ” ၼႆယဝ်ႉ။ တီႈလိူတ်ႈ မၼ်းတူၵ်းဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သမ်ႉႁွင်ႉ “ၼွင်ၶႅဝ်း” ၊ ႁိုင်မႃလွႆးလွႆးသမ်ႉဝႃႈ “ၼွင်ၵႅဝ်း”။ တီႈဢဝ်ၵွၵ်းႁူဝ်မၼ်းၵႂႃႇပႅတ်ႈလႄႈ လိူတ်ႈယူႇၼၼ်ႉ သမ်ႉႁွင်ႉ “လွႆႄၸႈ”၊ တီႈလွႆဢၼ်ရသေးမႄးတႅမ်ႈၼၼ်ႉ သမ်ႉႁွင်ႉဝႃႈ “လွႆမႄးတႅမ်ႈ”။ တီႈထမ်ႈဢၼ်ၶဝ်ပီႈၼွင်ႉ သိပ်းသွင်ၼၢင်းၵႂႃႇတဵတ်ႇယူႇၼၼ်ႉ သမ်ႉႁွင်ႉဝႃႈ ထမ်ႈၼၢင်းသိပ်းသွင် ပေႃးတေႃႇႁၢၼ်ႉၼႆႉယဝ်ႉ။

 

------------

ငဝ်ႈတိုၼ်း

ပပ်ႉႁဵၼ်းလိၵ်ႈတႆးၸၼ်ႉသၢမ်

ၶွမ်ႇမတီႇၶိုင်ပွင်ဢွၵ်ႇပပ်ႉႁဵၼ်းလိၵ်ႈတႆး

ၶရိတ်ႉ 1962 ၼီႈ

လိူၼ်မေႇ